Treść główna

Geneza powstania Towarzystwa im. Edyty Stein we Wrocławiu

Po beatyfikacji siostry Teresy Benedykty od Krzyża – Edyty Stein, 1 maja 1987 roku w Kolonii przez Papieża Jana Pawła II, zaczął się szerzyć jej kult w kościele parafialnym św. Michała Archanioła we Wrocławiu, gdzie w prawej nawie, w trzeciej ławce, modliła się w czasie swojego pobytu we Wrocławiu. Fakt, że jej dom rodzinny znajduje się w pobliżu kościoła św. Michała Archanioła jeszcze bardziej wzbudzał zainteresowanie postacią Edyty Stein wśród parafian.

Głównym propagatorem szerzenia kultu błogosławionej s. Teresy Benedykty od Krzyża w parafii św. Michała Archanioła był ówczesny proboszcz ks. Jerzy Witek. Podjął on wiele inicjatyw, jak wprowadzenie dziewiątego dnia każdego miesiąca Mszy św. upamiętniającej męczeńską śmierć Edyty Stein w Auschwitz – Birkenau (9 sierpnia 1942 roku), zamówienie obrazu bł. Teresy Benedykty od Krzyża (obraz namalowała Jolanta Kornecka, która parę miesięcy po uroczystości poświęcenia obrazu wstąpiła do zakonu Karmelitanek Bosych), otwarcie kaplicy ku czci błogosławionej, wydanie okolicznościowej kartki pocztowej za zdjęciem kaplicy, czy wreszcie utrzymanie kontaktów z osobami zainteresowanymi osobą Edyty Stein z całego świata.

W tym czasie do Wrocławia przyjechał z Warszawy Sławomir Kowalewski, historyk zafascynowany postacią Edyty Stein. Nawiązał on kontakt z ks. Jerzym Witkiem, co zaowocowało zwołaniem zebrania organizacyjnego, 19 września 1989 roku, na którym powołano Stowarzyszenie im. Błogosławionej Edyty Stein, zatwierdzono jego statut i wybrano komitet założycielski w osobach: Ernest Niemczyk, Danuta Skraba (parafianie kościoła św. Michała Archanioła) i Halina Adamska-Mil (stryjeczna siostra karmelitanki s. Immakulaty Adamskiej – znawczyni życia i twórczości Edyty Stein). Ustalono, że komitet będzie działał przy parafii św. Michała Archanioła. Zebranie odbyło się w domu parafialnym, a poprzedziła je Msza św. odprawiona przez ks. Jerzego Witka w kościele św. Michała Archanioła.

Po złożeniu przez komitet założycielski wniosku o rejestrację stowarzyszenia w Sądzie Wojewódzkim we Wrocławiu, do ks. Jerzego Witka zgłosiła się grupa młodych ludzi z Uniwersytetu Wrocławskiego pod przewodnictwem Rafała Dutkiewicza i Wojciecha Hanna (późniejszego pierwszego prezesa Towarzystwa im. Edyty Stein), która starając się o zarejestrowanie podobnego stowarzyszenia, otrzymała informację o działaniach podjętych przy parafii św. Michała Archanioła. Wspólne rozmowy i dyskusje doprowadziły do wstrzymania procesu rejestracji, do połączenia obu zainteresowanych grup, zmiany statutu i nazwy stowarzyszenia oraz zwołania, 10 grudnia 1989 roku, drugiego spotkania organizacyjnego. Spotkanie to zostało również poprzedzone Mszą św. w kościele św. Michała Archanioła, celebrowaną przez bp.Tadeusza Rybaka, który poświęcił także obraz z wizerunkiem bł. Teresy Benedykty od Krzyża. Zebranie to miało miejsce w domu rodzinnym Edyty Stein przy ulicy Nowowiejskiej 38, prowadził je Ernest Niemczyk, a zakończyło się zatwierdzeniem proponowanych zmian w statucie i przyjęciem nowej nazwy „Towarzystwo im. Edyty Stein’’. Te ustalenia zgłoszono do Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu jako dokumenty uzupełniające do poprzedniego wniosku o rejestrację wraz z listą osób uczestniczących w zebraniu. 19 grudnia 1989 roku postanowieniem Sadu Wojewódzkiego we Wrocławiu (sygnatura akt: I Ns Rej. Dt. 19/89) Towarzystwo im. Edyty Stein zostało zarejestrowane.

Wkrótce po rejestracji Towarzystwa, komitet założycielski rozpoczął starania o pozyskanie domu rodzinnego Edyty Stein przy ul. Nowowiejskiej 38 we Wrocławiu, także z jego inicjatywy nazwano imieniem Edyty Stein jedną z sal Collegium Antropolicum Uniwersytetu Wrocławskiego (w sali tej znajduje się zdjęcie portretu Edyty Stein z okresu jej studiów we Wrocławiu, namalowanego współcześnie przez Michała Bieganowskiego). Komitet założycielski wraz z ks. Jerzym Witkiem, Sławomirem Kowalewskim, Michałem Bieganowskim, Wojciechem Hannem, Moniką Żmudzińską i Barbarą Kwiatkowską, był organizatorem pierwszego walnego zgromadzenia członków założycieli Towarzystwa im. Edyty Stein, które odbyło się 27 stycznia 1990 roku, we wspomnianym Collegium Antropolicum przy ul. Kuźniczej 35. Sporządzona na to walne zgromadzenie lista członków założycieli Towarzystwa im. Edyty Stein obejmowała członków zebrań organizacyjnych 19 września 1989 roku i 10 grudnia 1989 roku. Zdjęcia archiwalne z pierwszego okresu organizacyjnego, jak również zaproszenia na walne zgromadzenie były wykonywane przez Michała Bieganowskiego.

Walne Zebranie Towarzystwa im. Edyty Stein we Wrocławiu, 1990, fot. Michał Bieganowski