Treść główna

Nagrobki Josepha i Berthy Steinów na starym cmentarzu żydowskim w Dobrodzieniu


Osoby zainteresowane odnalezieniem śladów licznej rodziny Steinów z okolic Lublińca mogą odwiedzić stary cmentarz żydowski w Dobrodzieniu (dawniej Guttentag). Szczególnie interesujące są stare nagrobki Josepha Steina (11 maja 1815 – 13 czerwca 1890) i jego żony Berthy, z domu Ring (27 grudnia 1819 – 22 lipca 1906).


Joseph Stein – przyrodni brat ojca Edyty Stein – Siegfrieda Steina – pochodził z licznej rodziny. Ojciec Josepha i Siegfrieda, kupiec drzewny Samuel Salo Joseph Stein, był trzykrotnie żonaty i miał – o ile wiadomo – dwadzieścia troje dzieci. Z pierwszą żoną Charlotte Sarą Aaron Schlesinger miał dwie córki i siedmiu synów, jednym z nich był Joseph Stein. Jego przyrodni brat Siegfried (11 września 1844 – 10 lipca 1893), będąc jednym z ośmiorga dzieci z trzeciego małżeństwa ojca, był prawie dwadzieścia dziewięć lat młodszy od Josepha!


Joseph Stein i jego żona Bertha
byli niewątpliwie częścią dużego klanu rodziny Steinów. Przeglądając stare dokumenty spotykamy się jednak z wariantami nazwisk: W akcie urodzenia Josepha Steina jako rodzice Josepha podani są Samuel Joseph Stein i Charlotte Aaron. Inne dokumenty wskazują na ich pełne nazwiska, jako Samuel Salo Joseph Stein i Charlotte Lotte Sara Aaron Schlesinger. Co ważniejsze, trzy małżeństwa Samuela Salo Josepha Steina doprowadziły do pewnego zamieszania w zapisach. Kiedy Joseph zmarł w 1890 roku, wydaje się, że nie było żadnego bliskiego krewnego żyjącego lub dostępnego, ponieważ kupiec Franz Świeca, przypuszczalnie znajomy zmarłego, zgłosił śmierć Josepha. Według relacji Świecy rodzicami Józefa byli Salo Stein i Johanna. Swieca musiał nie znać rodziny zmarłego, gdyż nie był w stanie podać nazwiska panieńskiego Johanny. Johanna Waldau była drugą żoną Samuela Salo Josepha Steina, więc Swieca oczywiście nie wiedział o jego poprzednim małżeństwie z Charlotte Aaron Schlesinger. Przyjął, że Johanna, macocha Josepha, jest jego rodzoną matką i nie było nikogo, kto mógłby sprostować zapis.

Chcielibyśmy podziękować Panu Ingo Paulowi, który dobrowolnie zgłosił się do przeprowadzenia badań niezbędnych do wyjaśnienia relacji rodzinnych. Pan Paul stworzył stale rosnącą bazę danych rodzinnych „Żydzi w Rzeszy Niemieckiej”, która zawiera w międzyczasie prawie 450 000 wpisów. Korzystanie z niej jest bezpłatne.

Kontakt: ingopaul24@hotmail.com
Niemiecki: https://ofb.genealogy.net/juden_nw/index.php?lang=de
Polski: https://ofb.genealogy.net/juden_nw/index.php?lang=pl