Celem serii wykładów zatytułowanej „PISMA PATRONKI. Wprowadzenia do poszczególnych dzieł Edyty Stein” jest przybliżenie polskiemu słuchaczowi zasadniczej treści poszczególnych pism Edyty Stein w sposób systematyczny, klarowny i naukowy. Omówienia poszczególnych tomów w porządku chronologicznym bazują na najnowszej serii dzieł zebranych Edith Stein Gesamtausgabe (Herder, 2000-2020), która dzięki wysiłkom Wydawnictwa Karmelitów Bosych jest już częściowo dostępna w języku polskim.
Kolejny wykład z serii „Pisma Patronki” stanowi wprowadzenie do tomu „Akt i możność”.
W wykładzie przedstawiam I. Filozoficzny cel rozprawy Potenz und Akt oraz II. Podstawowe
rysy sposobu, w jaki cel ten jest w rozprawie realizowany.
Co do I, w pierwszym zdaniu książki Stein charakteryzuje jej cel jako „uzyskanie dostępu do
zrozumienia metody św. Tomasza”. Analizując tę zwięzłą i dobitną charakterystykę odpowiadam na
pytania: I.1. Czym jest wg Stein metoda w filozofii? I.2. Dlaczego pragnie ona zrozumieć metodę św.
Tomasza? I.3. Na czym dokładnie, wg Stein, polega zrozumienie metody św. Tomasza, jakiego oczekuje
filozof (w odróżnieniu od historyka filozofii)?
Co do II, podejmuję dwa wątki: II.1. Wstępny szkic tych obszarów filozofii Tomasza, na których
skupia się rozprawa Stein oraz II.2. Własne narzędzia Stein, które stosuje ona do analizy tych obszarów.
Co do II.1, najpierw (II.1.1) szkicuję krótko pojęcia: możliwości i aktualności, możności czynnej
i biernej oraz aktu, wreszcie możności i aktu bytu skończonego oraz możności i aktu Boga; przedstawiam
także pokrótce główne tezy Tomasza formułowane przy pomocy tych pojęć. Następnie (II.1.2) wskazuję
krótko, dlaczego zadanie, którego podejmuje się Stein, jest szczególnie istotne w wypadku tych właśnie
pojęć i tez.
Co do II.2, najpierw (II.2.1) szkicuję ideę immanentnego punktu wyjścia w filozofii stosowaną
przez Stein, a następnie (II.2.2) przedstawiam krótko paletę podstawowych pojęć stosowanych przez
Stein: formy i ontologii formalnej, materii i ontologii materialnej oraz daję najzupełniej skrótowy
przegląd badań ontologii materialnej w rozprawie.
Dr hab. Michał Głowala – adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje
się metafizyką scholastyczną (w tym zwłaszcza metafizyką aktu i możności oraz jej zastosowaniami w
metafizyce umysłu i działania, przede wszystkim w tzw. drugiej scholastyce XVI-XVIIw.). Zajmuje się
także systematyczną konfrontacją metafizyki drugiej scholastyki z metafizyką i teorią działania rozwijaną
we współczesnej filozofii analitycznej, głównie w różnych odmianach neoarystotelizmu. Wybrane
publikacje książkowe: Możności i ich akty. Studium z tomizmu analitycznego (Wrocław 2016); Wola
wśród przyczyn. Tomistyczna teoria wolności wobec libertarianizmu (ukaże się pod koniec 2021);
Singleness. Self-Individuation and Its Rejection in Scholastic Debates on Principles of Individuation
(Berlin-Boston 2016); Łatwość działania. Klasyczna teoria cnót i wad w scholastyce (Lublin 2013).